Leren van regionale samenwerking als middel voor brede welvaart

Dit gegeven leidt vaak tot vormen van regionale samenwerking, waar de Regio Deal van Zuidoost Friesland een voorbeeld van is. Het is daarbij van belang te beseffen dat regionale samenwerking een middel is om brede welvaartsdoelen te bereiken, en geen doel op zich. Van dit punt zien we in Zuidoost Friesland mooie voorbeelden.  

In de verbindende thema’s Het Gastvrije Andere Friesland en Samen Doen Geeft Energie onderscheiden we drie vormen van regionale samenwerking. In de eerste vorm worden de verschillen tussen de vijf Zuidoost Friese gemeenten benadrukt, en wordt gezocht naar manieren om hun unieke kenmerken met elkaar in verbinding te brengen. In de tweede vorm gaat het juist om de overeenkomsten in de uitdaging waar de gemeenten allen voor staan en worden schaalvoordelen benut. Ten slotte troffen we een project aan dat weliswaar voortkomt uit een op regionale schaal ontwikkelde visie, maar waar in de uitvoering niet op regionale schaal wordt samengewerkt. De drie vormen van samenwerking zijn allemaal geschikt om hun respectievelijke doelen te bereiken. De ene is dan ook niet beter dan de andere, ze zijn allemaal goed op hun eigen manier. 

Voor succesvolle regionale samenwerking in Zuidoost Friesland op de langere termijn formuleerden we op basis van ons onderzoek nog een aantal aandachtspunten: 

1. Er moet sprake zijn van een duidelijke visie op welk (brede welvaarts)doel bereikt moet worden in de regio, met hieraan gekoppeld een gezamenlijk belang. Dit geeft richting aan de vorm van samenwerking. 
2. De traditie van regionale samenwerking in Zuidoost Friesland op sommige onderwerpen zorgt ervoor dat nieuwe samenwerkingen gemakkelijker van de grond komen. De schaal van de vijf Zuidoost Friese gemeentes lijkt dan ook een logische om aan vast te houden. 
3. Samenwerkingen krijgen een impuls door incidentele injecties als Regio Deal-gelden, maar staan daarbuiten op een lager pitje. Dit is ook een risico voor de borging van de resultaten van de huidige Regio Deal-samenwerkingen. 
4. Het opbouwen, onderhouden en profiteren van succesvolle samenwerkingen is tijdrovend en duurt jaren. 
5. Het invoeren van (overleg)structuren helpt om samenwerking te laten voortduren. Hetzelfde geldt voor continuïteit als het gaat om betrokkenen bij de samenwerking. 
6. Regionale samenwerking levert veel op, maar krijgt toch vaak een lagere prioriteit dan werkzaamheden voor de eigen gemeente. Dit is extra relevant in een context waarin ambtenaren een hoge werkdruk ervaren. 

Zowel de kennis over verschillende mogelijkheden om regionaal samen te werken als de aandachtspunten kunnen meegenomen worden in eventuele toekomstige ontwikkeling van brede welvaartsbeleid in Zuidoost Friesland.