Bij lage inkomens denken we al snel aan mensen met een uitkering. De kans op moeite met rondkomen is met afstand ook het grootst onder bijstandontvangers. De afgelopen periode is er meer aandacht voor werkenden die moeite hebben met rondkomen (Goderis en Muns, 2023; SER, 2021). In de monitor Inkomen van Planbureau Fryslân staan cijfers over deze groep mensen. Uit deze cijfers blijkt een daling van het aantal huishoudens van werkenden met een laag inkomen. De groep met een laag inkomen is bij zelfstandigen relatief groter dan bij werknemers. Tussen Fryslân en Nederland zijn de verschillen klein.
In 2011 hadden in Fryslân 6.100 huishoudens van werknemers en zelfstandigen een laag inkomen. Dat is gelijk aan 3,8 procent van de hele groep huishoudens van werknemers en zelfstandigen. In 2022 gaat het om 3.600 huishoudens en 2,1 procent. In Fryslân was er dus een daling van 2.500 huishoudens, ofwel van 3,8 naar 2,1 procent.
Opmerkelijk binnen deze groep is het verschil tussen werkenden en zelfstandigen. Het deel van de huishoudens dat een inkomen heeft onder de lage inkomensgrens is in Fryslân 1,3 procent (voorlopige cijfers 2022). Voor de huishoudens met als inkomstenbron zelfstandige is dit percentage 5,8 procent. Voor beide groepen geldt dat er sinds 2011 sprake is van een daling: het percentage daalde bij de werkenden van 2,9 procent naar 1,3 procent en bij de zelfstandigen van 9,9 procent naar 5,8 procent.
Wanneer we de Friese percentages vergelijken met die van Nederland dan valt op dat de verschillen nihil zijn bij de werkenden (Fryslân en Nederland beiden 1,3 procent in 2022). Bij de zelfstandigen is het percentage huishoudens met een laag inkomen in Nederland 7,3 procent, dat is hoger dan dat van Fryslân (5,8%).
Onlangs heeft Planbureau Fryslân het onderzoek ‘Verschil in Fryslân’ gepubliceerd. In deze publicatie worden verschillende groepen in de Friese samenleving onderscheiden, waaronder het ‘precariaat’. Het precariaat bestaat uit inwoners die niet alleen laag scoren op economisch kapitaal (inkomen en vermogen), maar ook op sociaal, persoons en cultureel kapitaal. Sociaal kapitaal is het netwerk van mensen die iemand kent. Persoons kapitaal is iemands mentale en fysieke gezondheid en cultureel kapitaal is iemands leefstijl, basale digitale vaardigheden en beheersing van de Engelse taal.
Een lage score op deze kapitalen betekent dat deze inwoners weinig hulpbronnen hebben in geval van tegenslag in het leven. Ook kijken ze minder positief naar zichzelf en naar de wereld om zich heen. Verschil in Fryslân biedt aanknopingspunten voor gericht beleid voor deze groep, ook wanneer de groep niet gegroeid blijkt te zijn. Ondanks de lagere armoedepercentages onder werkenden gaat het door de grotere omvang van de groep nog steeds om aanzienlijke aantallen werkende armen.
In de monitor Inkomen werken we met verschillende armoedegrenzen, bijvoorbeeld 120% van het sociaal minimum dat vaak door gemeenten gebruikt wordt bij het armoedebeleid. In dit nieuwbericht kijken we naar de ‘lage inkomensgrens’, dit betreft de inkomensgrens die het CBS hanteert. Deze is gebaseerd op geïndexeerde koopkracht, met de koopkracht uit 1979 als ijkpunt. Verder kijken we naar huishoudens, dus niet naar individuele mensen, en naar de voornaamste inkomstenbron van een huishouden.
Meer weten over inkomenscijfers in Fryslân? Neem dan contact op met onderzoeker Tonny Huisink.
Door de site te te blijven gebruiken, gaat u akkoord met het gebruik van cookies. meer informatie
Deze site is standaard ingesteld op 'cookies toestaan", om je de beste mogelijke blader ervaring te geven. Als je deze site blijft gebruiken zonder je cookie instellingen te wijzigen, of als je klikt op "Accepteren" hieronder, dan geef je toestemming voor het gebruik van Cookies.
06 38982668