Home / Nieuws / Succesvolle samenwerking tussen burgers en overheid in Zuidoost Friesland, maar zorgen over borging opgedane kennis Regio Deal

Succesvolle samenwerking tussen burgers en overheid in Zuidoost Friesland, maar zorgen over borging opgedane kennis Regio Deal

Regio Deal / 08 oktober 2024

In Zuidoost Friesland zijn als deel van de Regio Deal verschillende participatiemethoden – gericht op co-creatie tussen burgers en overheid – met succes ingezet en ontwikkeld. Omdat de Regio Deal in oktober 2024 afloopt zijn er echter zorgen over de borging van de opgedane kennis bij de afzonderlijke gemeenten van de regio, waarbij kansen op het gebied van regionale samenwerking niet optimaal worden benut. Dit blijkt uit een lerende evaluatie, waar vandaag een onderzoeksrapport over is verschenen.

Hoewel de afzonderlijke projecten succesvol zijn geweest, is het voor een structurele regionale impact essentieel om de ontwikkelde werkwijzen verder te ontwikkelen en op te schalen en te integreren in de gebruikelijke werkwijzen. Planbureau Fryslân maakte voor deze onderzoeken gebruik van de methode van de lerende evaluatie. Daarbij wordt beleid al gedurende de looptijd geëvalueerd, met als doel om te leren en eventueel bij te sturen.

Leerpunten voor toekomstig beleid

Voor toekomstige samenwerkingen die uitgaan van co-creatie formuleerden we op basis van dit en vorig onderzoek een aantal aandachtspunten:

Elke auto heeft passende wielen nodig voor het beoogde terrein, maar dat wiel hoeft niet continu opnieuw uitgevonden te worden. Er zijn ontzettend veel methoden voor burger- en overheidsparticipatie, die kunnen (inter)regionaal worden opgeschaald met een continue feedbackcyclus. Een voorwaarde hiervoor is wel dat deze met voldoende financiering worden geïntegreerd in de bestaande gemeentelijke structuren, zodat nieuwe methoden niet het onderspit delven wanneer ze conflicteren met ‘gangbare’ vormen van samenwerking.

Een goede samenwerking tussen overheid en maatschappij komt niet vanzelf tot stand en vereist nieuwe manieren van werken bij overheden. Hiervoor zijn ook andere vaardigheden nodig dan gebruikelijk. Alle partijen denken en werken namelijk vanuit hun eigen systeem. Verbeeld je duidelijk hoe de andere partij denkt, en wat er voor nodig is om een proces te organiseren waarin overheid en mienskip samenwerken. Daarin mag de potentie van een onafhankelijke derde partij niet onderschat worden. Vaak is daar een structurele verandering in (vaardigheden van) personeel, processen of programma’s voor nodig. Letten op heldere communicatie en verwachtingsmanagement zijn daarom essentieel voor co-creatie.

Ontwikkel een visie op de gewenste brede welvaart in Zuidoost Friesland. Vanuit die visie kunnen programma’s en projecten worden ontworpen en geëvalueerd, en kan regionale samenwerking worden vormgegeven. In geval van een mienskipsaanpak is het van belang om de visie abstract maar niet vaag te formuleren, zodat maatschappelijke initiatieven een duidelijk kader hebben waarbinnen zij vrij kunnen bewegen. Bedenk daarbij dat elke mienskip zijn eigen verleden heeft, een visie slaat alleen aan als hij rijmt met de verhoudingen die er al liggen, waarbij soms oud zeer moet worden verwerkt voordat vruchtbare samenwerkingsverbanden kunnen wortelen.

Investeer ook na 2024 structureel in de innovatieve mienskipsmethoden die tijdens de Regio Deal zijn toegepast, zodat opgebouwde kennis en kunde niet verloren gaat. Omdat de nieuwe methoden niet per se rijmen met de processen en programma’s zoals die nu in de gemeenten lopen, is het risico groot dat ze weer verdwijnen wanneer niet actief wordt ingezet op borging.

Meer weten?

Planbureau Fryslân voert een vierjarig onderzoeksprogramma uit voor de Regio Deal Zuidoost Friesland. Dit jaar is een lerende evaluatie uitgevoerd binnen het thema ‘Vitale kernen’, een van de twee pijlers van deze Regio Deal. Daarnaast vormt dit onderzoek het sluitstuk van het onderzoeksprogramma. Op basis van de resultaten van deze onderzoeken is een aantal aanbevelingen gedaan voor toekomstige vormen van samenwerking in de regio.

Joas de Jong MA Onderzoeker