Column: Verlanglijstje

De weken rijgen zich aaneen. Het uitzicht blijft beperkt, de ommetjes krimpen, de tuin is een stuk groener, af en toe voorzichtig iemand op afstand over de vloer. Volhouden, hoe lang duurt dat?

Klein leed komt beter in beeld, haalt soms de krant, meestal niet, blijft vooral iets voor wie het meemaakt. Het niet lijfelijke afscheid van een dierbare, afstandelijk troosten, de ongedeelde tranen van verdriet en geluk, het onaanraakbare pasgeboren kleinkind. De dagelijkse praatjes van zwembad, sportschool en kaartavond zijn weg. Het lachen verdwijnt.

Werkgesprekken op het scherm zijn stijve vergaderingen zonder kwinkslag. Geen opbeurende opmerkingen bij het koffie-apparaat. Zonder pedicure groeien de nagels in, zonder fysio verstijven de gewrichten, zonder kapper oog je deerniswekkend. Het groen zorgt voor zichzelf, of niet – vergeten kantoorplanten, volkstuintjes en zaaibakjes.

Vrienden zorgen ook voor zichzelf, of niet. Dansen en hard met de muziek meezingen doe je niet meer samen, net zomin als bij het vuur zitten of een buurtbarbecue. Caravan of buitenhuisje nee, koor nee, concert nee, voetballen nee. Dat kan nog best terugkomen allemaal, al duurt dit uitstel nu best lang.

Maar dan is er ook nog het afstel: bruiloft, housewarming, diploma-uitreiking, babyshower en afscheidsreceptie lenen zich niet voor uitstel, die gaan gewoon niet door.

Met de contacten vermindert de inspiratie en de energie. De groepsdynamiek bij het bespreken van boek of film, familie of maatschappij, wordt node gemist. En het lachen en huilen: bij uitstek sociaal gedrag. Het is de interactie die jouw huilen en lachen, jouw beleving en jouw emotie, betekenis geeft en triggert. Huilen en lachen heeft contact nodig en maakt contact. Naast taal en beeld, prima via scherm en op afstand, hebben we die zeer nabije aanraakbaarheid en beleving nodig.

Onze verlanglijst voor straks staat vol met het bovenstaande. De anderhalvemetersamenleving zoals die nu wordt voorgesteld zal hier nauwelijks geschikt voor zijn. Als dat het nieuwe normaal moet worden, dan gaan we nog veel klein leed meemaken en neemt onze afstand naar elkaar letterlijk toe. En dat raakt ons in de kern van ons mens zijn, in onze sociale behoefte. De behoefte van delen, praten, zorgen, aanraken, troosten, lachen, huilen en contact maken. Dat doe je niet achter je scherm en amper of niet op anderhalve meter.

Maar, als we nou beloven om ook wat gedragingen af te strepen, dingen waarvan we nu gemerkt hebben dat we er niet zoveel om geven als we dachten, dat dat best minder kan? Als de economie weer moet aantrekken om ons welvaartspeil niet te veel te laten dalen en zoveel mogelijk mensen werk en inkomen te bieden, laat dat dan gaan om alles waar we nu zo naar verlangen.

We hebben genoeg gekocht, de huizen staan vol. We hebben al te veel en te ver weg rondgevlogen en kilometers gemaakt. We zijn al bij zoveel evenementen met zovelen geweest, we hebben al zó vaak eten besteld of buiten gegeten. Sommige dingen waar we nu aan gewend raken tijdens corona mogen best een beetje zo blijven. Niet vanwege corona, maar omdat we al wisten dat we er te veel van hadden en deden. Als we dat nu wat minderen, mogen we dan alsjeblieft die andere dingen?

Ingrid van de Vegte, directeur bestuurder FSP

Deze column stond op 11 mei 2020 in het Friesch Dagblad.