Wat zijn de gevolgen van migratie en innovatie voor de arbeidsmarkt en het primair onderwijs in Fryslân? Samen met DataFryslân hebben onderzoekers van het planbureau de gevolgen verkend en in beeld gebracht met vier toekomstscenario’s. Deze scenario’s kunnen helpen bij het maken van toekomstbestendig beleid.
Als gevolg van de vergrijzing, onvoldoende instroom en uitval van startende leraren wordt in het primair onderwijs een groeiend tekort aan leraren en directeuren verwacht. Samen met vertegenwoordigers uit het veld zijn vier toekomstscenario’s voor het primair onderwijs geformuleerd. Wat betekent het als er meer of minder migratie is of als er meer of minder onderwijsinnovaties zijn? De vier scenario’s noemen we: Gevulde k(l)as, Grote klasse(n), Klein maar fijn en Krimp.
Gevulde k(l)as is de toekomstige situatie waarin er meer migratie is, maar geen innovatie. Dan leiden meer leerlingen tot grotere klassen en meer beschikbaar geld. Maar omdat er niet meer leerkrachten zijn en het geld niet aan innovaties wordt besteed, komt de onderwijskwaliteit onder druk te staan. Wanneer het geld wel aan innovaties wordt besteed, noemen we de toekomstige situatie Grote klasse(n).
Het tekort aan leerkrachten kan (deels) opgevangen worden, onderwijsinnovaties dragen bij aan de kwaliteit van onderwijs. In plaats van meer migratie is in Fryslân minder migratie mogelijk meer relevant. Wanneer er dan minder leerlingen zijn maar wel een hoge innovatiegraad, valt meer samenwerking te verwachten. Die toekomstige situatie noemen we Klein maar fijn. Wanneer er én minder leerlingen én een lage innovatiegraad is, noemen we de toekomstige situatie Krimp. Schoolsluitingen zijn dan onvermijdelijk.
In een online dashboard zijn de vier scenario’s gekwantificeerd. Dan blijkt bijvoorbeeld wat meer of minder migratie concreet betekent voor het aantal leerlingen en de benodigde leerkrachten per gemeente.
In Beetsterzwaag hebben we met de vier scenario’s het gesprek over de toekomst gevoed, samen met de wethouder Onderwijs van Opsterland, vier ambtenaren van de OWO-gemeenten en de directie van PO-scholenkoepel Comprix. Deze pilot leert ons dat we met onze scenario’s het bewustzijn kunnen vergroten rondom de effecten van vergrijzing.
Met het schetsen van handelingsperspectieven helpen we bij het anticiperen op (in dit onderwijsvoorbeeld) een dreigend lerarentekort en/of daling van het leerlingenaantal. Dat bleek bijvoorbeeld toen de groep vroeg, wat er zou gebeuren als het gemiddelde contractomvang van een leraar van 0,7fte naar 0,8 fte omhoog zou gaan; het lerarentekort zou daardoor navenant kleiner worden. Toekomstverkennen met data is dus als het spelen met schuifjes, die helpen om opties te verkennen. Opties die wij als onafhankelijk bureau in het debat kunnen inbrengen.
Lees verder in de publicatie ‘Prognoses en perspectieven primair onderwijs Fryslân‘. Bekijk hier het online dashboard met data over de prognoses.
Door de site te te blijven gebruiken, gaat u akkoord met het gebruik van cookies. meer informatie
Deze site is standaard ingesteld op 'cookies toestaan", om je de beste mogelijke blader ervaring te geven. Als je deze site blijft gebruiken zonder je cookie instellingen te wijzigen, of als je klikt op "Accepteren" hieronder, dan geef je toestemming voor het gebruik van Cookies.
06 38982668