Lagere schooladviezen in Fryslân

In de komende weken krijgen kinderen in groep 8 uitslag van de verplichte Centrale Eindtoets. In februari hebben zij al een schooladvies van de leerkracht gekregen. Sinds 2015 is dit advies leidend in de overgang van basisschool naar het voortgezet onderwijs. Vorig jaar kreeg 39% van de leerlingen in Fryslân een hoger advies op de eindtoets dan het schooladvies. Als het resultaat op de Centrale Eindtoets minimaal een half schoolniveau hoger is dan het schooladvies, dan moet de leerkracht opnieuw naar het advies kijken.

In Fryslân kreeg 39% van de leerlingen in 2018 een hoger advies op de eindtoets dan het schooladvies, ten opzichte van 34% landelijk. Zowel in Fryslân als landelijk is dit een toename ten opzichte van het schooljaar daarvoor. Opvallend is dat er grote verschillen zijn per gemeente. Vooral bij gemeenten in de regio Noordoost Fryslân worden lagere schooladviezen gegeven dan de eindtoets. Zo krijgt meer dan de helft (53%) van de leerlingen in Achtkarspelen een hoger advies op de eindtoets.

Als kinderen hoger scoren op de eindtoets dan het schooladvies moet de leerkracht het advies heroverwegen. In overleg met ouders en kind kan het schooladvies naar boven worden bijgesteld, maar de school kan ook besluiten dat het advies hetzelfde blijft. Het advies mag niet naar beneden bijgesteld worden. In Fryslân is vorig schooljaar 21% van de schooladviezen die lager waren dan de toetsadviezen naar boven bijgesteld. Dat is minder vaak dan landelijk (23%). In de regio Noordoost Fryslân worden adviezen het minst vaak bijgesteld.

In Fryslân worden lagere schooladviezen gegeven en worden minder vaak adviezen naar boven bijgesteld. Volgens de Inspectie van het Onderwijs kan dit betekenen dat een deel van de kinderen in Fryslân niet het onderwijs volgt dat ze aan zouden kunnen, waardoor talent onbenut blijft. Mogelijk kan dit verklaard worden door het lagere opleidingsniveau van ouders in Fryslân (FSP, 2018). Uit de Staat van het Onderwijs blijkt dat kinderen met laagopgeleide ouders vaker doorstromen naar een lager opleidingsniveau. Met dezelfde toetsresultaten krijgen zij lagere schooladviezen en deze worden minder vaak naar boven bijgesteld. Eén van de redenen is dat leraren soms zaken in hun advies meewegen die vaak onbewust de kansen van leerlingen kunnen belemmeren. Het onderzoek ‘Kansenongelijkheid bij de overgangen PO-VO’ geeft handvatten voor scholen om de capaciteiten en mogelijkheden van leerlingen zorgvuldig in te schatten.

Meer informatie over onderwijs in Fryslân kunt u vinden in de Monitor Onderwijs van het FSP.