Wat is er nodig voor een inclusieve samenleving in Fryslân in 2040?

De ‘inclusieve samenleving’ staat hoog op de politieke en maatschappelijke agenda: iedereen zou mee kunnen, mogen, willen en moeten doen aan de huidige samenleving. Toch lukt dit niet iedereen, omdat het hen ontbreekt aan voldoende ‘kapitaal’.

Kapitaal bestaat uit een scala aan vaardigheden, eigenschappen, hulpbronnen en verdiensten op persoonlijk, sociaal, economisch en cultureel vlak, zoals een goede gezondheid, bruikbare diploma’s, het spreken van de Nederlandse taal, een sociaal netwerk, voldoende inkomen en tevredenheid met de woning en woonomgeving. Deze thema’s beïnvloeden elkaar. Zo hebben gezondheid en diploma’s invloed op werk, heeft werk invloed op inkomen, en heeft inkomen invloed op bijvoorbeeld het kunnen kopen of huren van een woning in een prettige omgeving.

Planbureau Fryslân heeft de afgelopen jaren onderzoek gedaan naar de inclusieve samenleving. De onderzoeken zoomen in op mensen die buiten de samenleving vielen of dreigden te vallen, zoals mensen die moeite hebben met lezen en schrijven of migranten. Er is ook onderzoek gedaan naar bijvoorbeeld mantelzorgers en vrijwilligers.  

Aanbevelingen
Op basis van al deze onderzoeken doet Planbureau Fryslân een aantal aanbevelingen. Voor een inclusieve samenleving in Fryslân, nu, maar ook in de toekomst, is onder andere versterken van de burgermaatschappij (vooral ontmoeting en netwerk) en het maatschappelijk middenveld (vooral lokale samenwerking) nodig. Ook belangrijk is het benadrukken van de kracht vanuit de Friese Paradox: Fryslân is ondanks de lagere economische standaard een gelukkige provincie met een sterke Mienskip.  

Een volledig inclusieve samenleving is overigens een illusie. Beter is het om te spreken van een inclusieve houding, een voortdurend streven naar inclusie in een gezamenlijk zoekproces: “Inclusieve samenleving is een werkwoord.”